Doen met kinderen: begraafplaats Lijssenthoek
Wat te doen met kinderen als je hen iets wil vertellen over de eerste wereldoorlog? Wat zich tussen 1914 en 1918 in onze Vlaamse velden heeft afgespeeld, is nog altijd even schrijnend, en belangrijk genoeg om het met onze kinderen te delen. Maar zoiets groots als een wereldoorlog aan hen uitleggen, hoe doe je dat? Niet door thuis aan de keukentafel te blijven zitten! Dus trokken wij naar de militaire begraafplaats Lijssenthoek in Poperinge en lieten ons daar vol in het hart raken.
Doen met kinderen: begraafplaats Lijssenthoek
Het gehucht Lijssenthoek was ooit niet meer dan een handvol velden en boerderijen. Maar in 1915 veranderde het landschap er dramatisch. Te midden van de akkers, aan de spoorlijn Poperinge-Hazebrouck, verscheen een hospitaal. Het grootste evacuatiehospitaal van de streek, dat overeind zou blijven tot 1920.
Veldhospitaal – doen met kinderen
In die vijf jaar zag het een eindeloze stroom gewonden komen en gaan. Wie het niet haalde, werd ter plaatse begraven. De vorm van het huidige bezoekerscentrum – een knap gebouw van architect Luc Vandewynckel – verwijst naar het veldhospitaal van toen. Op de begraafplaats ernaast proberen 10.784 slachtoffers van dertig verschillende nationaliteiten rust te vinden.
In het bezoekerscentrum werpen de kinderen een korte blik op een gedicht van Erwin Mortier. Bij ons hameren de woorden erin, voor hen is dit gewoon een ding aan de muur. Die àndere muur, daar willen ze naar toe. Ze strijken hun haren opzij en leggen voorzichtig hun oren te luisteren. De gaten in de muren verbergen audiofragmenten van al wie betrokken was bij de oorlog. Wat uitsluitend voor volwassen oren bestemd is, bevindt zich op grotemensenhoogte. Maar ook op kinderhoogte valt er veel te luisteren.
Schotwond – doen met kinderen
In de zaal ernaast vinden we tijdlijnen en grafieken, die niet meteen tot de verbeelding spreken. De kwetsbare bezittingen van een paar soldaten (een bril, een pijp) doen dat wel. Maar al snel wordt de aandacht van de kinderen getrokken door een scherm dat een soort scheurkalender voorstelt. Ze drukken een knop in, waarna een blad papier uit de muur rolt. Daarop staat de soldaat voor wie deze dag 98 jaar geleden zijn laatste dag zou worden. Zijn naam is Thomas Henry Dorrington.
We gaan hem zoeken, zeggen de kinderen. Enthousiast rennen ze de uitgestrekte begraafplaats op. Eindeloze rijen strakke graven slaan ons met verstomming. Ergens tussen al deze laatste rustplaatsen moet hij liggen. Maar zelfs met de coördinaten die we meekrijgen, weten we hem niet zomaar te vinden. We laten onze ogen dwalen langs al de namen van jonge mannen voor wie het leven hier ophield. Het is moeilijk te bevatten.
Gezicht
Na veel omwegen en een paar valse alarmen roept Lucy plots: ‘Hier is hij! Ik heb hem gevonden!’ En inderdaad, hij is het. Ontroerd staan we naar zijn graf te staren. We wensen hem rust toe. En dat het eten in de kantine van het hiernamaals een beetje te doen is. Het is ongelofelijk, maar de oorlog heeft in één klap een gezicht gekregen.
Aan de hand van de gegevens op het blaadje proberen we ons een voorstelling van hem te maken. Hij werd geboren in het Engelse Derby, als zoon van Thomas en Ellen Dorrington. Zijn vrouw heette Jane. Hij had twee zonen, Thomas en Francis. Aard verwonding: schotwonden aan het hoofd. Nummer: 22585.
In de dagen voor zijn dood was er een concert voor de soldaten en werd er ook een voetbalmatch gehouden. Het is niet zeker of onze Thomas deze gezellige dingen nog heeft meegemaakt. Wat wel zeker is, is dat hij er als prille dertiger het leven bij inschoot. En dat hij ondanks alles niet vergeten is. Ook niet door dit stel jonge snaken, dat speciaal uit de andere kant van het land is gekomen om hem te leren kennen.
Bezoekerscentrum Lijssenthoek Military Cemetery, Boescheepseweg 35A, 8970 Poperinge. Info: www.lijssenthoek.be.
Nog meer tips om interessante dingen te doen met kinderen? Check dan: