Doen met kinderen: de paardenvissers in Oostduinkerke
Heel leuk om te doen met kinderen, is een bezoek aan het strand van Oostduinkerke. Daar worden garnalen gevangen… te paard! Wij sprongen op de kar van Pieter De Dier, leraar Frans én een van de jonge paardenvissers.
Typisch Belgisch – doen met kinderen
De kinderen kijken nog wat versuft uit hun ogen als we in de vroege ochtend aankomen bij zeventigers Rosa Durant en Eddy D’hulster. Beiden hebben heel wat jaren op de teller als paardenvissers. ‘Het is nochtans geen vrouwenjob hoor’, zegt Rosa. ‘Maar ik deed het echt graag. De zee, de lucht, meer heb je niet nodig. Na het vissen gingen we zelf de garnalen verkopen, van deur tot deur. Na twintig jaar ben ik moeten stoppen, het ging niet meer voor mijn rug. Mijn man doet het al meer dan veertig jaar. Hij leerde het van mijn vader.’
In totaal zijn er momenteel nog zo’n dertien paardenvissers. Ooit waren het er nog drie en was het paardenvissen op sterven na dood. Soms komt er nieuw bloed uit onverwachte hoek. Pieter De Dier geeft Franse les in Antwerpen maar zit elk vrij moment bij de paarden in Oostduinkerke. ‘Al toen ik zeven jaar was, kwam ik kijken naar de paardenvissers. Een groot deel van mijn jeugd bracht ik de vakanties hier door bij mijn grootmoeder. Ik herinner me nog goed hoe ik altijd gefascineerd stond te kijken. Op een dag zette Eddy me op zijn paard. Toen wist ik: dit wil ik ook.’
Dzjo en jutsoem – doen met kinderen
Hij spreekt zijn Fanny – een stevig Brabants trekpaard – zachtjes toe en maakt haar klaar voor de rit naar zee. Ook de andere vissers praten voortdurend tegen hun paarden. Dat doen ze in een speciale taal die voor ons nogal onbegrijpelijk klinkt. Dzjo betekent links, jutsoem rechts. Het is een West-Vlaams dialect dat alleen tegen paarden wordt gebruikt. En die blijken het prima te verstaan. ‘Ze luisteren echt goed’, zegt Mirtha bewonderend.
Pieter kruipt in zijn gele, waterdichte broek en vest, spant de kar aan en dan zijn we vertrokken. Aan een gezapig tempo kuieren we door de woonwijk naar de steenweg die naar het strand leidt. Onderweg sluiten andere vissers zich bij ons aan. Een ploeg van National Geographic filmt gretig het hele gebeuren.
Werelderfgoed – doen met kinderen
Sinds de paardenvisserij eind vorig jaar erkend werd als Immaterieel Cultureel Werelderfgoed door de Unesco, is er meer aandacht uit het buitenland. Het gebruik is uniek voor Oostduinkerke, omdat dit stukje kust geen golfbrekers of andere hindernissen heeft: je kan hier recht de zee in.
Op het Astridplein worden de troepen verzameld en vervolgens rijdt de hele bende paarden en karren het strand op. ‘Je vist altijd bij laag water. Wordt het vloed, dan moet je weg’, legt Pieter uit. Het beste seizoen om garnalen te vissen is oktober en november. Ook het voorjaar kan goed zijn, maar alleen als het een strenge winter is geweest. In de zomer wordt er vooral gevist om het erfgoed levend te houden en mensen de kans te geven om te komen kijken.
Intussen trekt Fanny vastbesloten naar de zee. Met haar 800 kg heeft ze niet veel moeite met de volgeladen kar. Aan de waterlijn koppelt Pieter de kar los en spant hij de netten. Achteraan zijn de mazen kleiner, zodat alleen de grote garnalen achterblijven.
Krabben en slibtongen
Iets later staat Fanny tot aan haar knieën in het water. Gemiddeld is de vangst zo’n tien kg na twee à drie uur vissen. De bijvangst bestaat uit giftige pietermannetjes, krabben en slibtongen. Die wordt gezeefd, zodat alle ongewenste gasten opnieuw de zee in kunnen.
Met een emmer vol garnalen keren we terug met paard en kar. De kinderen schrikken even als blijkt dat de vangst levend wordt gekookt. Maar het lot van die arme garnalen verdwijnt al snel naar de achtergrond als we ze mogen proeven. Ze hebben hun leven gegeven voor het goede doel, dat is zeker.
Je vindt de paardenvissers op het strand ter hoogte van het Astridplein, 8670 Oostduinkerke. Data voor deze zomer vind je hier.
Nog tips om leuke dingen te doen met kinderen? Kijk dan ook eens naar: