Doen met kinderen: het geheim van eenhoorns en hosties
Je wil iets doen met kinderen maar weet niet wat? Een bezoek aan de geheimzinnige abdijsite van Herkenrode in Limburg is een goed plan.
Doen met kinderen
De kinderen hebben tal van vragen. Zoals: is een bloedende hostie cool? Aten die zusters bij het middageten een hele gans op? En was Filips de Stoute elke dag Stout of was hij bij momenten ook wel eens Flink? Een eenhoorn langs de kant van de weg, dat vinden ze dan weer heel gewoon. ‘Uiteraard staat daar een levensgrote eenhoorn, waarom ook niet?’ zegt hun collectief niet-verbaasde blik. Het fabeldier wijst ons de weg naar de abdijsite, die uit haar as verrezen is na archeologische opgravingen die op deze plek intrigerende resten blootlegden.
Het was hier – net buiten Hasselt – dat de cisterciënzerzusters 600 jaar lang hun dag doorbrachten met bidden. En nog meer bidden. En dan nog eens bidden, om het af te leren. En gestoofde gans eten, maar daar komen we straks op terug. Het verhaal van een van de eerste en rijkste vrouwenabdijen van de Nederlanden wordt uit de doeken gedaan in het belevingscentrum, dat in de voormalige stallingen en het koetshuis zit.
Het stille uitzicht – Doen met kinderen
Maar voor we daar in duiken, wil Felix eerst weten wat er zich in het grote grijze volume bevindt. Dat ziet er uit als een enorme container die daar onlangs door God hemzelve werd neergeplant. We wandelen door een lange smalle tunnel naar binnen, en worden met stomheid geslagen. Dat is wellicht ook de bedoeling, met een werk dat ‘The Quiet View/Het Stille Uitzicht’ als titel meekreeg. De permanente installatie van Hans Op de Beeck staat exact op de plaats waar ooit de abdijkerk stond en stelt een landschap op schaal voor, waar je door een brede raampartij – en vanuit een zachte zitbank – naar kan kijken. Door een ingenieus gebruik van grote spiegelvlakken, lijkt het landschap zich eindeloos uit te strekken. De kale bomen, de grijze rotsen en het verstilde water hebben een hypnotiserend effect, alsof je in een prentenboek zit. Eentje waar het winter is, en er tijd is voor rustig mijmeren.
‘Als ik daar zou wonen, zou ik wel honger krijgen’
Na een moment van desoriëntatie hervinden de kinderen echter hun spraak. Gedaan met mijmeren. In gedachten verontschuldigen we ons tegenover de kunstenaar, wanneer zich volgend gesprek ontspint. ‘Als ik daar zou wonen, zou ik wel honger krijgen. Want daar is geen eten, zelfs geen appeltje aan de boom.’ ‘Je kan toch een vis vangen?’ ‘Maar hoe ga je die dan klaarmaken? Je kan hem toch niet rauw eten.’ ‘Jawel, dan heb je sushi! Zoals in Japan!’ ‘Sushi? Dat is walgelijk.’
Hostiehorror – Doen met kinderen
Het belevingscentrum dan maar, voor de kinderen nog meer culinaire discussies krijgen. Daar werd een parcours uitgestippeld voor families met jongelui tussen 6 en 12 jaar. We krijgen een boekje mee en een sleutel. Daarmee kunnen de kinderen in elke ruimte een schatkist openen, waarin telkens opdrachten verborgen zitten. Het boekje blijkt geschreven te zijn door Hendrik van Veldeke, die in de 12de eeuw in de omgeving van Hasselt leefde. Deze Hendrik staat bekend als de eerste Nederlandstalige schrijver, en heeft dus alles in huis om onze kinderen door de geschiedenis te loodsen.
‘Ik vind dat maar grimmig, zo’n bloedende hostie’, zegt Felix
Ze verdiepen zich in de opspringende eenhoorn – die deel uitmaakt van het wapenschild van de abdij – als symbool voor reinheid en dapperheid. Ze puzzelen met namen als Gerard van Loon, de stichter van de abdij, en Ada van Holland, de vrouw van Lodewijk II, die er waarschijnlijk voor heeft gezorgd dat het een vrouwenabdij werd. In een van de kisten zitten, ‘hoera!’, de kleren van Gerard en Ada. Die moeten uiteraard gepast en geshowt worden: Mirtha in het blauw, Lucy in het rood.
Het parcours brengt hen vervolgens bij het fenomeen van de bloedende hostie. ‘Wat is een mostie?’ vraagt Lucy. ‘Dat ding dat ze in de mis geven, om op te eten’, zegt Felix. ‘En dat bloedt dus? Cool’, zegt Mirtha. ‘Ik vind dat maar grimmig’, zegt Felix. ‘Wat is grimmig?’ vraagt Lucy. ‘Dat iets een beetje geheimzinnig is. Horror eigenlijk’, legt Felix behulpzaam uit. De bloedende hostie zorgde ervoor dat de abdij een succesvol bedevaartsoord werd. Het was de tijd van de Filipsen: de Stoute, de Goede en de Schone, en ook van Maria van Bourgondië en Jan zonder Vrees. ‘Echt een rare familie’, aldus Felix.
Viervoeters eten – Doen met kinderen
Bij een andere opdracht krijgen ze alle drie een paar munten en moeten ze kiezen waar ze hun geld aan willen uitgeven, bij een bezoek als pelgrim aan de abdij. ‘Ik zou een auto kopen’, zegt Felix. ‘Ik een paard en een telefoon’, zegt Mirtha, ‘dan kan ik rustig wandelen met mijn paard en intussen naar mijn vriendinnen bellen om te zeggen dat het hier keileuk is.’ Eten en drinken is ook een interessant thema: de goedgevulde tafel heeft veel bekijks. Baars, karper, paling en snoek haalden de zusters uit hun eigen vijvers, maar ook zeevis als kabeljauw, haring en schelvis ging er vlotjes in. Net als kip, eend, kalfsbout, schaapsbout en gans (‘Is zo’n hele gans niet wat veel voor één zuster?’). Eigenlijk mochten de cisterciënzerinnen geen viervoeters eten, maar daar leken ze zich niet bepaald strikt aan te houden. Of misschien konden ze gewoon niet tellen.
Ze hadden ook een boon voor kruiden, zoals koriander, karwij, bonenkruid en hysop. Die kwamen gedeeltelijk uit de tuinen van de abdij, die naast en achter het belevingscentrum liggen en tegenwoordig door het leven gaan als inspiratietuinen. De kinderen rennen er op het meanderende vlonderpad langs de bloedooievaarsbek, de gele lis, de beemdkroon en het duizendguldenkruid. Een prachtige oase, en ideaal om even de kloosterzusters uit de benen te schudden.
Smaaktest – doen met kinderen
Honger kan ter plaatse gestild worden in het onlangs geopende De Paardenstallen, waar je zowel grote als kleine gerechten van goede kwaliteit vindt. Je wordt er sympathiek ontvangen en passeert self-servicegewijs langs de toog om je bestelling te plaatsen en vervolgens mee te nemen naar je tafel. Wij onderwierpen er de spaghetti, het stoofvlees met frietjes, de balletjes met Herkenrodesaus en de salade van het seizoen aan een smaaktest. Die pakte prima uit. Het gebouw kreeg een hedendaagse make-over, die zowel aan de buitenkant als qua interieur erg geslaagd is. De Paardenstallen heeft ook een mooi terras, dat uitzicht biedt op de hele site.
Abdijsite Herkenrode, Herkenrodeabdij 4, 3511 Hasselt. Info: www.abdijsiteherkenrode.be
De Paardenstallen, Herkenrodeabdij 5, 3511 Hasselt. Info: www.depaardenstallen.be
Nog meer inspiratie om dingen te doen met kinderen? Kijk eens naar:
Doen met kinderen: Avonturenpark PASS
Doen met kinderen: be-MINE in Beringen
Doen met kinderen: Paardenvissers in Oostduinkerke