Inspiratie nodig voor de herfstvakantie? In Dinant worden kinderen met open armen ontvangen in het Musée de la Pataphonie. Voor je kinderen gillend wegrennen, nee: het is geen museum. Wat is het wel? Een workshop en ontdekkingstocht, waarin alles draait rond de liefde voor muziek. Een supertip voor de herfstvakantie, die er weeral spoedig aankomt.
In Dinant wordt links en rechts wel eens een instrument uitgevonden. De saxofoon, om maar iets te zeggen. Al blijkt die dekselse houtblazer slechts het topje van de ijsberg te zijn. In het 15
de-eeuwse Maison de la Pataphonie zijn zelfs fietsvelgen en bezemstelen niet veilig.
Het zal iets zijn met het water van de Maas, dat voor extra muzikaliteit zorgt in dit ooit zo idyllische dorp met citadel. De postkaartachtige contouren van weleer schemeren er nog een beetje doorheen, maar Dinant is tegenwoordig vooral een geval van ferm vergane glorie.
Verrassend genoeg bevindt zich hier een waar bolwerk van muzikale verbeelding, waar iedereen welkom is om het feestje te vervoegen. Of je nu de toonladders kent of niet. Want daar draait het in het Huis van de Pataphonie om: klank produceren op de meest onverwachte manieren, zonder vooropgezet plan of theoretische onderstroom. In die zin staat het haaks op het stoffige muziekonderwijs zoals de meesten van ons dat kennen, met zijn weinig funky aanpak. Wie heeft er trouwens zin in stoffig onderwijs als het eindelijk herfstvakantie is?
Klinkende keien in de herfstvakantie
En dat was ook de bedoeling van Max Vandervorst, toen hij eind jaren ’80 van wal stak met zijn muzikale onderneming. Deze internationaal gewaardeerde bricoleur, muzikant, componist en uitvinder van instrumenten zegt het zo: ‘Pataphonie is een muzikaal koninkrijk met golvende grenzen. Muziek wordt er dagelijks gevierd, behalve op 21 juni want dat is het Feest van de Stilte. Je raakt er binnen door de zucht van een deur, door een wandeling bij maanlicht op een avond dat de vuilnisbakken worden buitengezet, door het spelen van een liedje op een stel bloempotten in het tuincentrum. Het is een onweerstaanbaar en haast pathologisch verlangen om de wereld te laten resoneren.’ Kort gezegd: alles is muziek. Maar dat klinkt zoveel minder elegant dan wat Max Vandervorst te zeggen heeft.
Métalodie
‘Kom, we vertrekken’, wenkt Michel Rossi Mori, die samen met Olivier Gobert onze jeugdige troepen zal begeleiden. Want Pataphonie mag dan niet in Patagonië liggen, een ervaren gids die zijn weg én de locals kent komt onderweg wel van pas. Eerste halte is Métalodie. Lucy, Mirtha en Felix weten niet waar eerst te kijken: overal in de ruimte bevinden zich objecten die op het eerste zich niks met muziek te maken hebben. Eerder met loodgieterij. En transport. Even zijn ze bang dat ze erin geluisd zijn: dat we hen stiekem hebben meegenomen naar een tentoonstelling van hedendaagse kunst in plaats van het beloofde muzikale avontuur.
Maar dan buigt Michel zich over iets dat verdacht veel wegheeft van het wiel van een vrachtwagen, en dat waarschijnlijk ook is. Bovenop het wiel liggen, netjes in een cirkel, een hele reeks verwarmingsbuizen die hij als een xylofoon begint te bespelen. Ook de kinderen krijgen houten stokjes en mogen naar believen op de buizen meppen. Olivier staat in een hoek van de kamer en bespeelt intussen een manshoog spiraalvormig object. Het resultaat van dit kwintet is wondermooi, op smaak gebracht door de melodieuze inbreng van Michel en Olivier. Is het een sonate voor loodgieters? Een symfonie voor truckers?We trekken verder, naar de Centraal Pataphonische jungle. ‘Welk dier maakt dit geluid?’ vraagt Michel, terwijl hij met een stokje over een geribbelde buis gaat. ‘Een krekel!’ roept Mirtha. ‘En dit?’ Hij slaat ritmisch twee kokosnoothelften tegen elkaar, in het kader van het betere Monty Pythonmoment. ‘Een paard!’ weet Mirtha. Intussen galmt een didgeridoo-achtige klank door de ruimte, voortgebracht door Olivier die tegelijk ook het slagwerk ervan langs geeft.‘Een vogeltje!’ antwoordt Mirtha op de vraag wat dat getsjilp zou kunnen zijn, veroorzaakt door Michel die twee houtjes in en uit elkaar draait. Met de biodiversiteit in de Centraal Pataphonische wildernis zit het alvast goed, daar kunnen we gerust in zijn. De kinderen halen wederom hun stokjes boven en maken mee junglemuziek, waarbij ze zich – de ene al wat ritmischer dan de andere – uitleven op wiebelige bamboe laddertjes. Die zouden niet misstaan boven een diep ravijn in het oerwoud.
Slang in het water
In Aqualubië is de sfeer wat maritiemer. Lucy wordt voorgesteld aan een stel ingenieus omgebouwde waterflessen die aan lange slangen in een kom met water hangen. De klank die ze voortbrengen is magisch en doet denken aan panfluit, maar dan mooier. Mirtha en Felix vatten post aan een met water gevulde boot en krijgen elk een bloempot in hun handen. Ook die blijken muziek te maken, en van toon te veranderen naarmate je ze in of uit het water houdt en naargelang de manier waarop je er op slaat. Ze schakelen over op koperen buizen, die de klankkleur van het muziekstuk opnieuw veranderen.
En dan bereiken we onze ultieme bestemming: de Litosfeer. De klankstenen worden bespeeld door middel van een stuiterbal, die de kinderen naar elkaar toe laten huppelen. De diepe, warme klanken die dit voortbrengt werken hypnotiserend. Het pièce de résistance moet dan nog komen: een pracht van een snaarinstrument, gemaakt van veldflessen, zuurkoolblikken, bloempotten en wijnflessen. Dit is
l’ imagination au pouvoir. En dat allemaal in een verlaten dorpje aan de Maas. Iedereen weet waarheen in de herfstvakantie!La Maison de la Pataphonie, Rue en Rhée 51, 5500 Dinant. Voor iedereen vanaf zes jaar. Reserveren noodzakelijk. Info:
www.pataphonie.be
