Reis naar het einde van de wereld: Antarctica

Een week geleden kon je hier al beelden zien van de reis die Greetje met haar vader maakte, nadat haar moeder was overleden. Vader en dochter droomden er allebei van om Antarctica te zien en besloten hun verdriet te lijf te gaan met een groots avontuur. Dit is het reisdagboek van Greetje, waarin ze die onvergetelijke trip heeft gedocumenteerd.

21 februari: Ushuaia

Het heeft maar liefst een volledig jaar geduurd voor we konden vertrekken. Tickets, speciale kledij, bijeenkomsten,  goedkeuring van de dokter (want nee, onderweg kan je niet zomaar naar een ziekenhuis). Na een erg lange reis van Brussel over Parijs komen we aan in Buenos Aires. In de Argentijnse hoofdstad genieten we nog even van het (extreem) warme weer en de kans om met het thuisfront te skypen. De komende weken zal zelfs een mailtje niet tot daar geraken. Na een laatste vliegrit arriveren we uiteindelijk in Ushuaia, de meest zuidelijke stad van de wereld. Onze laatste dag aan land voor we met de boot richting Antarctica vertrekken.

24 februari: Drake Passage

Het belooft een woelige rit te worden. Voor we Antarctica bereiken, moeten we eerst door de wildste zee ter wereld, de Drake Passage, waar het bijna altijd stormt.  Meteen onze vuurproef om te zien of we de komende drie weken onze voorraad pilletjes tegen zeeziekte gaan moeten aanspreken. Die pilletjes hebben we speciaal laten maken, de gewone zijn niet straf genoeg.

Maar eerst inschepen! We varen met een Noors schip, de MS Fram. Een nieuw, ecologisch expeditieschip: alles wat aan boord is, blijft ook aan boord, er wordt met andere woorden niets in de zee geloost. We droppen onze bagage in onze mini kajuit (mini bedjes, mini badkamer maar wél met een patrijspoort). Het is nu niet dat vader en dochter van plan waren uren binnen te zitten, terwijl we voorbij dit spectaculaire landschap varen.

Anderzijds lijkt het me wel een uitdaging om zo dicht op elkaar te leven. Drie weken lang zullen we op nog geen halve meter van elkaar slapen. Gaan we elkaar veel vertellen? Zullen we ruzie maken? Het belooft in elk geval intens te worden, en daar hebben we allebei wel zin in. Dichter bij elkaar komen is de missie die ons verbindt.

Respect voor de natuur

Voor we binnen twee dagen aan land mogen, krijgen we een stoomcursus respect voor de natuur. Deze eilanden zijn gekwalificeerd als ‘Important Bird Area’, en we willen dat ze dat natuurlijk nog generaties lang mogen blijven. Het enige wat we achter mogen laten, is onze voetafdruk. Kledij, zakken en materiaal moeten worden ontdaan van alles wat van ons klimaat komt: geen pluisje of zaadje mag hier iets aan veranderen. We dragen speciale laarzen, die na elk bezoek worden ontsmet en niet mee naar de kajuit mogen. Onze reddingsvest mag nooit uit, want als de boot ons terug roept, moet iedereen onmiddellijk klaar staan. Het weer kan hier erg snel veranderen. Er wordt ons ook op het hart gedrukt om afstand te houden van de dieren, hoe schattig ze ook zijn. Niet aaien, wel kijken. Met dit alles in ons achterhoofd zijn we er klaar voor… pinguïns, here we come!

26 februari: Half Moon Island

Na twee dagen varen op het zogenaamde ‘Drake lake’ (wonder boven wonder zijn we ontsnapt aan de storm, anders zou het  ‘Drake shake’ geweest zijn) komen we eindelijk aan op het Antarctisch Schiereiland. Wat een gevoel! Die pure natuur, het koudste gebied op Aarde, dat enkel waanzinnige dieren als bewoners heeft.

Vandaag is het voor ons een trieste dag. Het is net drie jaar geleden dat ons mama gestorven is. Ik voel het aan papa. Hij is zenuwachtig, weet het even niet goed. Gelukkig kunnen we erg lachen als we ons omkleden voor onze eerste landing met al onze lagen aan… we zijn net zelf pinguïns.

Ons schip blijft op een afstand liggen, terwijl ze ons aan en af naar het eiland brengen met een poolcirkel boot. Maar we gaan niet zomaar aan land. Eerst gaat een groep biologen en geografen aan land om de situatie te evalueren. Zijn er niet te veel dieren die we zouden kunnen storen? Is het veilig? Als alles in orde is, blijven zij aan land om te waken over onze veiligheid, maar vooral over die van de dieren.

Hurtigruten

Misschien klinkt het wel vreemd, als ik vertel dat reisorganisaties zoals Hurtigruten erg belangrijk zijn. Omdat Antarctica niet bewoond is en er dus geen permanente controle mogelijk is, doen schepen als de MS Fram dit. Ze bekijken hoe het met de dieren gaat, de natuur, het klimaat… maar ze controleren ook hoe het zit met de andere bezoekers.

Wij kunnen dan wel respectvol omgaan met deze kostbare omgeving, maar doen anderen dit ook? Wat gaat er gebeuren als er ineens toeristen afval lozen of pinguïns beginnen te knuffelen? Dit continent is te kostbaar en moet worden beschermd. Daarom mogen we nooit met meer dan 100 personen tegelijk aan land, want dat zou de natuur teveel verstoren.

Onze eerste stop is Half Moon Island. In de zomer broeden hier de stormbandpinguins (het lijkt ook alsof ze een helmpje op hebben). We zitten aan het einde van de zomer en hun jongen zijn al aardig groot. Pinguïns zijn zo schattig! Hoe snel ze ook zijn in het water, op het land loopt alles iets minder vlot. Ze maken het zichzelf ook niet makkelijk door hun jongen op de rotsen te zetten. Zo lopen (of beter strompelen) ze tussen hun jongen en de zee, om de jongen van eten te voorzien.

27 februari: Curverville Island en Neko Harbour

Hier wonen ezelspinguïns, het zijn de snelste in hun soort. Een ezelspinguïn haalt zo’n 40 km/u. Op deze foto zie je hun ‘snelwegen’. Ze lopen immers altijd dezelfde weg en ieder heeft zo zijn voorkeur.

Neko Harbour is ontdekt door onze eigen ontdekkingsreiziger Adrien de Gerlache met de Belgica. Hij vertrok met zijn internationale bemanning vanuit Antwerpen op 16 augustus 1897. Na het in kaart brengen van de Belgicastraat (jawel, je hebt er eilanden als Antwerp Island, Hasselt Island,…) raakte het schip gevangen in het ijs en moesten ze als eerste overwinteren op Antarctica. Van mei tot juli in de totale duisternis… ik mag er niet aan denken!

28 februari: Almirante Brown en Port Lockroy

Vandaag is het onze laatste dag op dit continent. Ik ga kajakken! Het weer is perfect, de zee stil. Ik wring me in een waterdicht, thermisch pak en duik in de kajak. Wat een ervaring, die totale stilte. Tot plots onze gids het gezang van walvissen hoort. Even later duikt op 30 meter van onze bootjes een dwergvinvis op. Hij mag dan wel ‘dwerg’ in zijn naam hebben, in werkelijkheid is dit visje rond de 10m en weegt gemakkelijk 10 ton.

Ons bezoek aan Port Lockroy kan niet doorgaan omdat er een plotse storm opsteekt. De kapitein beslist om door het Lemaire Channel te varen. Zo bereiken we het uiterst zuidelijke puntje van onze reis. Hier spotten we massa’s blauwe vinvissen en een bultrug die net voor de boot onderduikt.

1 maart: Deception Island

Deception Island is een vulkaan, bedekt met sneeuw en as. De vulkaan is nog steeds actief. Er wordt voorspeld dat er binnen een vijftiental jaar opnieuw een uitbarsting zal zijn.

2 en 3 maart: Scottia Sea

Twee vaardagen. Dat betekent: even tijd om uit te rusten en al die ervaringen te laten bezinken. Vervelen doe je je op een schip als dit zeker niet. Elke dag zijn er lezingen, gegeven door biologen, ontdekkingsreizigers en geologen over onderwerpen als continentendrift en pinguïns. Onze volgende halte is de broedplaats voor de koningspinguïngs.

4 maart: Zuid-Georgia

Deze eilandengroep belooft een paradijs aan natuur en dieren te zijn. Eerlijk gezegd hadden wij na Antarctica al het gevoel dat het niet veel beter kon worden. Zuid-Georgia is een zo goed als onbewoond eiland in de eilandengroep van de Sandwicheilanden.

Vandaag moeten we vroeg uit de veren, omdat we om 6u30 het Drygalski Fjord binnenvaren. Deze Fjord ligt op het puntje van het eiland en nog op het koude gedeelte. Dat voelen we, het is ijskoud op het dek. Vanaf nu varen we langs de kust en  de zachte kant van het eiland, die beschermd is door een gebergte. Dat maakt het mogelijk dat hier vele dieren maar jammer genoeg ook dat hier mensen kwamen wonen om te jagen op walvissen. We varen richting Grytviken, onze eerste stop.

Grytviken

We worden meteen geconfronteerd met zo ‘n walvisstation. De naam Grytviken betekent in het Noors Potbaai, naar de potten die gebruikt werden om levertraan te bereiden. Hier hebben ooit 300 mannen gewerkt en gewoond. Het is pas als we aan land gaan, dat ik me een beetje kan voorstellen hoe het hier moet geweest zijn. Hier jaagden mannen op walvissen tot er bijna geen walvissen meer over waren. De zee rood van bloed, in een stank van rottende vis en dat allemaal in een klimaat dat niet gemaakt is voor de mens. Er werd op walvissen gejaagd, niet enkel voor de levertraan maar ook voor het vet dat werd gebruikt als lampolie. Uit de darmen van de potvis werd amber gehaald, dat dan weer gebruikt werd voor de productie van parfum. Daardoor zijn vele walvissoorten bijna volledig uitgestorven.  Van zo ‘n plek worden wij toch even stil.

Het eiland is niet enkel bekend voor zijn walvisstation maar vooral voor het graf van ontdekkingsreiziger Ernest Shackleton. In 1914 startte Shackleton een expeditie met twee schepen naar Antarctica, dat hij dwars wilde oversteken. Nog voor de mannen hun startpunt bereikten, kwam het schip evenwel vast te zitten in het zeeijs. Door de druk van het ijs verging het schip. Met drie reddingssloepen probeerde hij het dichtstbijzijnde eiland te bereiken. Na vijf vaardagen bereikte de expeditie Elephanteiland, waar ze op een klein strand met de sloepen een kamp inproviseerden.

Aangezien het eiland onbewoond is, moest hij zelf hulp gaan zoeken. Zo besloot hij samen met vijf metgezellen een sloep  om te bouwen en richting Zuid-Georgia te varen. Na twee weken varen met een sloep door de meest geduchte oceaan ter wereld, zonder moderne apparatuur, bereikten de mannen de zuidkust van het eiland. Pas na 36 uur klimmen, zonder geschikte uitrusting, bereikten ze Grytviken. Shackleton startte meteen een reddingsoperatie en ongelofelijk maar waar, het lukte hem om de volledige crew van 22 mannen veilig thuis te brengen.

Op weg naar het kerkhofje waar Shackleton begraven ligt, moeten we ons een weg zien te banen tussen tientallen pelsrobben. Op het eerste zicht lijken dit schattige diertjes, maar het zijn geen lieverdjes! ‘Als ze naar je toekomen, gewoon veel lawaai maken én je groot maken’, is de boodschap.

Na het avondeten kwam ik op het dek en zag de meest geweldige sterrenhemel! Ik ben onmiddellijk papa gaan halen, dit moest hij ook gezien hebben. Na het aantrekken van onze vier lagen kledij nestelden we ons bij deze waanzinnig hemel. Onvergetelijk, zoveel sterretjes, daar moest ‘ons mama’ er zeker eentje van zijn. Het was een bijzonder moment, zo op het dek van een schip, in de verste verte geen mens te bespeuren. We voelden ons zo klein, zo nietig.

5 maart: Fortuna Bay en Stromness

Hier zouden wel honderden koningspinguïns moeten zitten. We krijgen twee uur de tijd om rond te wandelen op dit eiland. Eerst langs een heleboel zeerobben (ja, alweer) om dan aan te komen bij de kolonie koningspinguïns. De temperatuur klimt maar liefst tot 21°C. Hoe moeten we dit gaan uitleggen thuis? We zitten immers op de Zuidpool!

In de namiddag landen we in Stromness. Prachtig landschap dat Schots aandoet. Enkel de bewoners zijn net iets anders: zeeolifanten.

Heimwee?

Ondertussen zijn we twee weken van huis weg, geen telefoontje of email mogelijk. Is dit de ultieme rust? Wel begin ik mijn gezin te missen. Het reizen met papa is geweldig, we lijken veel op elkaar maar zijn anderzijds ook zo verschillend. Sinds ons mama er niet meer is, mis ik wel de samenhang. Een mama houdt het gezin bij elkaar, zorgt voor iedereen, kan als de beste bemiddelen. Op momenten als deze mis ik haar enorm. Begrijp me niet verkeerd, papa is mijn held. Misschien verwacht ik te veel van hem?

8 maart: Falklands

Gelukkige verjaardag papa! Vandaag wordt hij 76. We gaan er een prachtige dag van maken. De Falklands bestaan uit honderden eilanden en zijn vooral bekend door de oorlog. Port Stanley is onze eerste halte en meteen de hoofdstad. Voor het eerst komen we inwoners tegen: Britten die Britser zijn dan de Britten in Groot-Brittanië. Wie wil er hier nu wonen, vraag ik me af. De temperatuur stijgt nooit boven de 15°C en nooit onder de 0°C. Je kan niet zomaar van het eiland en de mensen wonen in … tuinhuisjes.

9 maart: New Island en West Point Island

Gisteren zagen we de natuur helemaal niet, vandaag des te meer. De landingen die we nu nog gaan maken, zijn op privé-eilanden. Op deze eilanden wonen slechts een tiental mensen, helemaal van de wereld afgesloten. Met de boot moeten ze zeven uur varen om de hoofdstad te bereiken. Voor de mensen die hier wonen, komt er maandelijks een boot langs, die vlees, groenten, fruit en post bij heeft.

We maken fameuze wandelingen en zien op beide eilanden een kolonie Rockhoppers (de coolste pinguïns met gele sprieten op hun kop) en ook Albatrossen.

Voor de tweede wandeling moet papa forfait geven. Onze reis is toch wel zwaar, en vraagt een zekere conditie. Ik geniet van deze wandeling, helemaal alleen, vergezeld door de natuur.

Na drie weken is het tijd om naar huis te keren. Geleidelijk komen we met de boot dichter bij Buenos Aires, dichter bij de bewoonde wereld, de drukte. Ook dichter bij het besef dat ik mijn man en dochtertje verschrikkelijk heb gemist. We zijn even van de wereld geweest, maar nu is het terug tijd voor mijn wereld, mijn thuis.

Ik ben mijn papa zo dankbaar dat ik deze reis met hem heb mogen maken. Wat een ervaring, dat we dit samen hebben kunnen doen. We hebben hier zo hard naar uitgekeken. En na drie weken is het voorbij. Maar het zijn zo’n bijzondere weken geweest, die we nooit meer gaan vergeten.

Zin om weer te weten over ons? Hier vind je al onze geheimen (of toch een paar).

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren