De kracht van fantasie: Johan De Smet
Johan De Smet is artistiek leider van kinderkunstencentrum Kopergietery in Gent. Als kind wilde hij pastoor worden (‘maar dat was maar eventjes’). Hij houdt van ‘iets proeven dat ik nog niet ken (maar geen organen!), blote voeten in nat gras, het moment waarop je doodmoe je hoofd op je kussen laat vallen, de geur van Arnica en bolletjesplastic.’ Natte honden en cynische mensen daarentegen, daar moet hij niks van hebben.
‘Ik was een kind waaraan ongeveer alles ‘te’ was. Te snel, te luid. Ik stapte nooit, ik liep. De nacht was iets dat snel voorbij moest zijn, zodat ik weer aan een nieuwe dag kon beginnen. Al rond mijn zesde vroeg ik me af: wat zou er nog meer zijn? Ik herinner me nog goed dat we in het eerste leerjaar een verhaal moesten lezen over een jager in het bos, wiens hond met een schoen op de proppen komt in plaats van met een konijn.
Meester Roger duidde mij aan om het verhaal vooraan in de klas te komen vertellen. Alleen: ik had het verhaal niet gelezen. Ik keek snel naar de tekening en nam de woorden ‘hond met schoen’ in me op. Toen ben ik gewoon beginnen vertellen. Ik fantaseerde er op los en maakte er een hele performance van. Het resultaat? Goede punten en applaus van de hele klas.
Puur theater
Toen dacht ik: zo kan het leven dus ook zijn. Het was puur theater. Mijn eerste ervaring met de kracht van fantasie. Een paar jaar later speelde ik de rol van de Kleine Prins in een voorstelling met Julien Schoenaerts. Vervolgens kwam ik in het toenmalige Speelteater (nu Kopergietery) terecht, waar ik tot mijn achttiende dramalessen heb gevolgd. Nadien volgde ik een tijdlang een acteeropleiding, maar daar merkte ik dat ik toch liever zelf iets wou maken.
En daar ben ik nooit meer mee opgehouden. Het mooie aan het werken voor kinderen, is dat je in hen vaak een gevoel van jezelf herkent. Nieuwsgierigheid, drift, naïviteit, ridderlijkheid. Als het publiek goed reageert, is dat echt thuiskomen. In een ideale wereld moeten zowel 4- als 88-jarigen zich herkennen in je voorstelling.
Jongen van elf
Maatschappelijk gezien heb ik wel het gevoel dat er een vorm van betutteling speelt, waarin cultuur voor kinderen vaak gelinkt wordt aan het educatieve. Natuurlijk kan het een pedagogische waarde hebben, maar het doel is altijd artistiek. Net een kind kan een blik op de wereld werpen die wij nog niet kennen.
Wat dat betreft voel ik me nog altijd een beetje een jongen van elf, die zo graag de wereld wil veranderen. De strijd tegen het cynisme is een rode draad in al mijn voorstellingen, dat komt steeds terug. In al die jaren heb ik het publiek in Kopergietery wel wat zien veranderen, maar niet wezenlijk. De kinderen van nu mogen dan digital natives zijn, de verwondering is niet anders dan 50 jaar geleden.’
5 x Gent
1. Natuurgebied De Bourgoyen, Driepikkelstraat 32 te 9030 Gent (Mariakerke).
‘Natuurgebied ten westen van Gent dat uitnodigt tot lange wandelingen, vogels spotten en over sloten springen. Hier kom ik graag als ik mijn hoofd wil leegmaken.’
2. Het stadsstrand van DOK NOORD in de zomer, Splitsing Koopvaardijlaan – Afrikalaan, 9000 Gent.
3. Een échte Belgische wafel gaan eten bij Max, Goudenleeuwplein 3, 9000 Gent.
4. Het verborgen amfitheater in het Citadelpark, 9000 Gent.
5. Een bootje huren en op de Gentse wateren cruisen. Minerva, Coupure Rechts 2A, 9000 Gent.